Hoe start ik met het houden van kippen?

Kippen houden is leuk, brengt je plezier en levert je ook nog verse eieren op! In zeven simpele stappen leggen wij de basis uit om met plezier van je kippen te kunnen genieten. Kippenhuis.nl is de webwinkel voor hobbypluimvee. We verkopen alle toebehoren maar geen levende dieren. Het succesvol houden van dieren begint met een goede basiskennis. In samenwerking met Aad Rijs, de schrijver van de kippenecylopeidie is dit artikel tot stand gekomen. Het houden van dieren is heel leuk en brengt verantwoordelijkheid met zich mee. Lees je goed in zodat je de dieren kan geven wat ze nodig hebben. Meer kennis vind je onze kippenboeken.

1. Kippen houden, regels en meer
2. Een kippenras kiezen
3. Kippenhok aanschaffen
4. Kippen voeren
5. Kippen kopen
6. Ziektes bij kippen
7. Veriging en shows

Kippen houden, regels en meer

Kippen leven in groepjes, zo’n groepje noem je een toompje. Kies bij aanschaf een toompje van 3 of meer kippen. Kippen houden kan zonder haan. Ze leggen dan nog steeds eieren maar deze zijn dan niet bevrucht. Kies bij voorkeur voor jonge dieren van een paar maanden oud, je kunt deze makkelijker tam maken. Als kippen circa een half jaar oud zijn beginnen ze met het leggen van eieren. Ze kondigen dit aan door meer geluid te maken, de kam wordt mooi rood en wordt dan wat groter. Als je goed voor je kippen zorgt, word je dagelijks beloond met de lekkerste verse eieren!

Kippen houden in de tuin

Kippen houden in een woonwijk kan heel goed. Helaas bestaat er geen kip die geen geluid maakt. Geluidsoverlast zullen ze echter niet snel maken. Een haan, die wel geluidsoverlast kan veroorzaken hoeft er niet per se bij. In Nederland zijn er weinig regels waar je rekening mee hoeft te houden betreft het houden van kippen.

1. Een geschikt kippenras kiezen

Er zijn ruim 400 kippenrassen. Je hebt grote rassen en dwergrassen, de dwergrassen worden ook wel krielkippen genoemd. Het formaat in combinatie met het aantal kippen wat je wilt houden bepaalt hoe groot het hok moet zijn. Er wordt een verdeling gemaakt tussen legkippen en sierkippen. Legkippen leggen veel meer eieren maar worden niet oud. Sierkippen leggen minder eieren maar leven veel langer, gemiddeld tussen de 5 en 8 jaar. Sierkippen zijn gefokt op hun uiterlijk.

Elk kippenras heeft zijn eigen karakter. Veel oud-Hollandse rassen zijn wat afstandelijker terwijl rassen met een Aziatische achtergrond vaak erg tam zijn. De oorspronkelijke sierrassen zoals Brahma's, Antwerpse baardkrielen en Cochinkrielen zijn van nature erg rustig en prima hanteerbaar voor kinderen. 

2. Het kippenhok aanschaffen

Een goed kippenhok bestaat uit een ruimte waarin de dieren overnachten (het nachthok met legnesten) en een ruime ren waarin ze overdag rondscharrelen en goed te zien zijn (de kippenren). Voor kleine krielkippen mag je rekenen met 0,25m2 nachthok per dier en 0,5m2 ruimte in de ren. Voor grote kippen raden wij minstens het dubbelen aan. Zorg ervoor dat het kippenhok toegankelijk is voor jou. Dat maakt het onderhoud ervan prettig. Een stopcontact in de buurt komt altijd van pas maar zeker in de winter. In het artikel kippenhok inrichten vind je alle tips en trucs.

Een kippenhok kopen of een kippenhok maken

Beide opties hebben voor- en nadelen. Een kippenhok zelf maken geeft je de mogelijkheid om het gehele kippenhok naar wens in te richten. Uiteindelijk kun je hiermee de onderhoudswerkzaamheden tot een minimum beperken. Een kippenhok kopen is makkelijker. Meestal zijn ze in 30 minuten opgebouwd en worden bij kippenhuis.nl gratis thuisbezorgd. Bij een kippenhok bestaande uit veel planken moet je goed opletten, vroeg of laat gaan er tussen de kieren bloedluizen zitten. Een kippenhok met gladde wanden en zo min mogelijk kieren is het beste voor jou en je kippen.

Nachthok: Een goed kippennachthok heeft gladde wanden en de naden zijn dicht gemaakt om de kans op bloedluizen te verkleinen. In het nachthok zit een zitstok van ongeveer 4cm breed met afgeronde hoeken. Hang ze op met een zitstokhouder of bevestig de zitstok op bloedluisbakjes om de kans op bloedluis te verminderen. Per kip moet je rekenen op 20-30cm zitstok. Ventilatie is erg belangrijk maar probeer tocht altijd te voorkomen.

Legnesten: Voor de dagelijkse verse eieren hebben de kippen een plek nodig waar zij rustig kunnen zitten. Een legnest is hier erg geschikt voor. Dit is een beschutte ruimte waar de kippen in alle rust hun eieren kunnen leggen. Per drie kippen heb je één legnest nodig. Bouw je zelf het kippenhok dan is er voldoende keuze uit een goed legnesten in onze webwinkel

De kippenren: Fijn gaas waar ongedierte zoals muizen en mussen niet doorheen kunnen komen heeft de voorkeur voor de kippenren. Met een maaswijdte van 10mm houdt je niet alle muizen buiten maar mussen en ratten gelukkig wel. Deze ongenode gasten eten het voer op en kunnen ziektes overbrengen. Doordat kippen een zure ontlasting hebben zal er in korte tijd niks meer in de ren groeien. Voorkom een modderpoel door de ren overdekt te maken.

Kippenhok schoonmaken:

Het schoonmaken van het kippenhok kan het beste wekelijks gebeuren. Ververs dan de bodembedekking (bijv: hennepvezel, zaagsel of beukensnippers) in het nachthok en de legnesten. Haal ook de mest van de zitstokken. Eens in de zoveel tijd kun je het hok het beste ontsmetten. In de kippenren spit je de grond om. Dit voorkomt dat de ontlasting een dikke laag vormt en in de zomer gaat stinken. Controleer bij het schoonmaken van het kippenhok altijd op bloedluis, andere beestjes en ongediertesporen.

3. Wat eet en drinkt een kip?

Kippen hebben simpele behoeftes: elke dag kippenvoer en elke dag vers water. Een legkip eet ongeveer 100 gram kippenvoer en drinkt ongeveer 40 ml kraanwater per dag. Voor een krielkip kun je daar de helft van nemen. Let op! Dit zijn richtgetallen en afhankelijk van de kip. Plaats de voerbak en drinkbak in de ren wanneer die altijd toegankelijk is. Dit houdt het nachthok schoon wat de hygiëne ten goede komt.

Kippenvoer:

De basis voor elke kip is onderhoudsvoer in de vorm van legkorrel of legmeel. Legkorrel zorgt voor minder knoeien en legmeel is kleiner waardoor de kippen langer bezig zijn om het op te eten, dit gaat verveling tegen. Het beste geef je de kippen een hoeveelheid voer dat ze binnen een etmaal opeten. Zo wordt het voer niet oud en zullen ze niks laten liggen. Tegenwoordig zijn er ook speciaal geselecteerde granenmixen die alle benodigde voedingsmiddelen bevatten.

Aan het einde van de dag  geef je de kippen een schepje gemengd graan. Dit zorg voor afwisseling maar geef niet te veel. Het is namelijk vrij vet. Ook kun je wat extra groenvoer zoals resten andijvie of sla geven maar geef ook dit met  mate. Gedroogde insecten zijn een welkome aanvulling op het menu. Dit is goed voor mooie veren en een goede conditie. Verder is dit een goed moment om de kippen even te inspecteren of ze nog gezond zijn omdat ze dan dicht naar jou/het voer komen.

Om het kippenvoer te verteren heeft de kip maagkiezels nodig. Kippen hebben een spiermaag en met behulp van steentjes die ze oppikken zullen ze het voer verteren. Zonder Maagkiezel kan de maag verstopt raken. Grit is een aanvulling op de kalkbehoefte van de kip. Kalk hebben ze nodig om de eischaal te produceren. Geef maagkiezel/grit in een apart bakje en ververs de inhoud hiervan wekelijks om het hygiënisch te houden.

Drinkwater:

Kippen genieten van zowel kraan- als regenwater. Je kunt hier vitamine of medicijnen aan toevoegen als dit nodig is. In het artikel vitamines voor kippen lees je wat belangrijk voor ze is. Voor de kippen is het belangrijk dat het water elke dag ververst wordt. Dit is namelijk een bron voor ziektes en zo beperkt je een uitbraak. Er zijn drinkbakken met nippels, hier hebben de kippen alleen contact met het water wat ze direct drinken, dit komt de hygiëne van het kippenhok ten goede.

Snacks & snoepgoed:

Snacks zijn erg gewild. Gedroogde meelwormen of vlokkreeftjes zijn de favoriet. Heel leuk is het om met deze kippensnacks de dieren handtam te maken. Je lokt ze gemakkelijk naar je hand toe en uiteindelijk komen ze rustig op schoot zitten. Kippensnoep kan je ook in een speciale speelballen doen, hier zullen de kippen fanatiek achteraan jagen

4. Kippen kopen

Waar koop ik de mooiste kippen? Bij handelaren, winkeliers en op Marktplaats is er veel aanbod. Onze keus gaat uit naar de echte hobbyfokker en die vind je op Kippenfokkers.nl. Mensen met plezier in hun hobby zorgen in het algemeen het beste voor hun dieren. Bij de fokker thuis zie je of het om goed verzorgde en gezonde dieren gaat en hij of zij zal graag extra informatie geven zodat je goed kan starten met jouw nieuwe hobby.

Denk eraan als je jonge kuikens koopt van een paar dagen oud dat deze ook warmte nodig hebben. Het artikel kuikens grootbrengen raden we je dan als eerste aan om te lezen. Dieren welke niet fit lijken, in elkaar gedoken zitten en waarvan de veren overeind staan zijn waarschijnlijk ziek. Die koop je dan ook niet.

Kippen vervoeren:

Het vervoer kan bij normale temperaturen (5-25 graden) prima in een vervoerskist of in een kartonnen doos met flinke luchtgaten. Bij erg warm weer kun je beter een paar dagen wachten met ophalen. Kippen zweten niet en kunnen daardoor slecht tegen hoge temperaturen.

Kippen in het nieuwe verblijf plaatsen:

Bij thuiskomst worden de kippen het beste eerst in het nachthok geplaatst. Laat de schuif dicht zodat ze het nachthok niet uit kunnen. Zet de volgende dag de schuif open en wacht rustig af of de kippen de weg naar de ren vinden. Kippen zijn nieuwsgierig dus vroeg of laat waagt de eerste zich naar buiten, de rest volgt vanzelf. Controleer de eerste paar avonden of de kippen ook in het nachthok zijn gaan slapen, zo niet dan pak je de dieren op en zet ze op de stok in het nachthok. Om de kippen goed te beschermen zijn er automatische kippendeurtjes.

5. kippenziekten

Kippen zullen niet snel laten zien dat ze ziek zijn. Zeker als je net begint met de kippenhobby is het lastig te ontdekken. Zoek naar afwijkend gedrag. Gedraagt de kip zich anders dan normaal? Als de kippen niet actief zijn, stil in de hoek staan, de kop bleek is en de veren opgezet zijn is het duidelijk: de kip is ziek. Het is dan lastig om aan te geven wat het is. In het artikel ziekteverschijnselen bij kippen leer je de basis. Als je twijfelt is het aan te raden om een dierenarts om raad vragen. Let wel op: een broedse kip heeft veel van dezelfde kenmerken, echter zit deze dan vaak op een nest met eieren.

Kippen controleren:

Neem af en toe de kippen in de hand en kijk eens tussen de veren rondom de cloaca (de aarsopening). Bekijk de kip goed en controleer of alles nog gezond is. Bij tamme kippen kun je ze zo oppakken. Een gezonde kip zit mooi in de veren, heeft een fris rode kleur op de kam, heeft blinkende ogen en kijkt alert. Zieke kippen staan in elkaar gedoken. Is het dons rondom de cloaca erg vies dan is de mest te dun. Zitten er hele konten grijswitte eitjes dan heeft zij last van luizen. Dieper tussen het dons zijn deze als kleine bewegende stipjes goed te zien.

Veelvoorkomende kwalen:

Wormen bij kippen: voelt de kip mager aan met een scherp afgetekend borstbeen, dan is het tijd voor ontwormen. Behandel altijd alle dieren tegen worm of luis omdat het overdraagbare parasieten zijn. Hier vind je wormbestrijdingsmiddelen.

Bloedluis: de rode bloedmijt is een van de meest voorkomende kippenplagen. De kleine zwart/rode beestjes houden zich overdag schuil tussen naden en kieren van het kippenhok. In de nacht kruipen ze uit hun schuilplaats om zich te voeden met het bloed van de kippen. Bloedluis bestrijden gaat met deze middelen.

Verenpikken: kippen hebben van nature een pikorde. Een beetje pikken naar elkaar is normaal. Soms, bijvoorbeeld door verveling, kan het pikken agressief worden en kunnen ze elkaar tot bloedens toe pikken. Hier vind je middelen tegen verenpikken.

Eierpikken: kippen willen soms hun eieren niet in het legnest leggen. Ze liggen dan los in de ren of het nachthok. Hierdoor kunnen zij breken en niets is lekkerder dan een vers eitje. Hierdoor kunnen ze leren eieren te pikken. De oplossing is een beter legnest maken, een die donkerder en dieper is. Dit heeft aantrekkingskracht voor de leggende hen. Hier vind je alle legnesten.

Kippenverenigingen en shows

Sommige kippenhouders gaan een stapje verder dan een toompje kippen. Elk ras heeft een bepaalde standaard. Hobbyfokkers proberen deze standaard zoveel mogelijk te evenaren en doen met deze kippen mee aan shows. Er worden jaarlijks meerdere shows gehouden tussen oktober en januari. Lijkt dat jou ook wat dan kun je je aansluiten bij verschillende verenigingen met allemaal liefhebbers. Hier leer je een hoop van en wij raden dit dan ook aan.